احمد شاملو، خورشید درخشان آسمان ادب ایران ، پایه‌گذار شعر سپید
دوم مرداد سالروز درگذشت احمد شاملو، خورشید درخشان آسمان ادب ایران ، از بزرگترین فرهنگ سازان معاصر ایران است. شاملو شاعر، نویسنده، روزنامه‌نگار، پژوهشگر، مترجم و فرهنگ‌نویس ایرانی است که تخلص او الف-بامداد است.
تولد وی در ۲۱ آذرماه سال ۱۳۰۴ است که در عمر ۷۵ساله خود، نقشی بسیار جدی و تاثیر‌گذار بر روی شعر فارسی داشت شاملو، یکی از تأثیرگذارترین شخصیتهای ادبی ایران است و بدرستی یکی از بزرگان شعر و ادب ایران‌زمین محسوب می‌شود. او در ایران قبل و پس از انقلاب ۱۳۵۷ از دبیران کانون نویسندگان ایران بود که آثارش به زبان‌های گوناگون جهان مانند انگلیسی، فرانسوی، اسپانیولی، آلمانی، ژاپنی، روسی، ارمنی، سوئدی، هلندی، فنلاندی، کردی و ترکی ترجمه شده‌اند.
آنچه را که شاملو را از دیگر نویسندگان هم عصر خود جدا نمود و به او جایگاه ویژه‌ای بخشید، تلاش‌های وی در راستای ارتقای و به کمال رساندن شعر نو است. نیما یوشیج در ایران به عنوان پدر شعر نو شناخته می‌شود. عظمت کار نیما نیز در این است که توانست علی‌رغم همه مخالفت‌ها و تهمت‌ها و زشتی‌هایی که دید، دست از تلاش برای گشودن بن‌بست چند صدساله شعر ایران برنداشت. او با شجاعتی بی‌نظیر توانست شعر فارسی را که در چنبره مشتی تفکرات کهنه و ارتجاعی گیر کرده بود، روح تازه‌ای ببخشد و برای آن راه باز کند.
شاملو در سال ۱۳۲۵ با نیما پایه‌گذار شعرنو آشنا شد و تحت تأثیر سبک شعر او قرار گرفت، اما بعد از مدتی با ارتقای کار نیما در آفرینش شعر نو، پایه‌گذار شعر سفید گردید. او پس از آشنائی با شعر و شاعران غربی، به خصوص فرانسوی، برای اولین بار درشعر «تا شکوفه سرخ یک پیراهن» که در سال ۱۳۲۹ با نام «شعر سفید غفران» منتشر شد وزن را رها کرد و به‌صورت پیشرو سبک جدیدی در شعر معاصر فارسی گشت و راه را برای روندگان شعر فارسی هموار نمود.
زندگی و مرگ احمد شاملو؛ شاعر شاعران – نزیستن برای «صله»
شاملو فعالیت‌های اجتماعی خود را پیش از انقلاب و در دورانی که متفقین در ایران فعال بودند شروع کرد. آنزمان، وی در زادگاه خود در شهرهای شمالی کشور به فعالیت‌های سیاسی روی آورد که به دستگیری او منجر گردید. او مدتی را در زندان شوروی‌ها در رشت گذراند و پس از آزادی از زندان، به همراه خانواده‌اش به رضائیه(ارومیه) رفت. تحصیل در کلاس چهارم دبیرستان را تازه آغازکرده بود که بار دیگر با به قدرت رسیدن پیشه‌وری و جبهه دموکرات آذربایجان، به همراه پدرش دستگیر شد. وی دو ساعت جلوی جوخه آتش قرار می‌گیرد تا از مقامات بالا کسب تکلیف کنند. اما پس از مدتی سرانجام آزاد می‌شود و به تهران می‌رود. در سال ۱۳۲۲ بار دیگر شاملو به زندان متفقین افتاد و تحصیل را یکسره رها کرد و در تهران در یک کتاب فروشی مشغول به کار شد. روح سرگشته و تحول‌خواه او بود که او را به سمت پایه‌گذار شعرنو یعنی نیمایوشیج کشاند. در همین مسیر تحول‌خواهی و نوآوری بود که چشمه‌های هنری‌اش جوشید و به تکامل شعر نو منجر گردید. شاملو به‌غیر از نقش جدی و پایه‌ای که در مسیر ارتقاء سبک شعرفارسی داشت، در دیگر زمینه‌های ادبی نیز آثاری بدیع و بی‌مانندی را به یادگار گذاشته است.
مجموعه «کتاب کوچه» شاملو، بزرگترین اثر پژوهشی در باره فرهنگ عامیانه مردم ایران است. این مجموعه، واژه‌نامه‌ای است از ضرب‌المثل‌ها، تکیه‌کلام‌ها، خرافه‌ها و اصطلاحات زبان مردم کوچه که چاپ آن درایران با سانسور و تعلیق همراه بوده است.
خورشید درخشان آسمان ادب ایران، احمد شاملو، پس از تحمل سال‌ها فشار ناشی از اختناق و بیماری، در دوم مرداد ۱۳۷۹ درگذشت و در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد. اما همچنان در عاطفه، احساس و نبرد مردم ایران علیه استبداد زنده است.
سنگ مزار او هم چندین بار بدست هواداران حکومت آخوندی شکسته شده است.
وی در خصوص هنرمند با صدای گرم خودش گفته بود؛ «هنرمند همیشه بر قدرت است نه با قدرت!! حالا اگر یکی میخواهد با قدرت باشد، بگذارد برود خودش را با بند تنبان فلان رئيس جمهور دار بزند، اصلا اینها برای من مهم نیست، نه زنده بودنش برای من مهم است و نه مردن‌ش».
همچنین، شاملو می‌گوید: «ما بایدخواستار جهانی باشیم که درآن، انسان در انسان به چشم بیگانه نظر نکند» این جهان‌بینی شاعر، به همراه جستجوگری، کنجکاوی، مخاطره و تجربه‌پیشگی و دقت شاعرانه‌اش، احمد شاملو را به شخصیتی یگانه تبدیل کرده‌است.
